Điều kiện rẽ nhánh với if và else trong Ruby

Trong thế giới lập trình, việc sử dụng các điều kiện rẽ nhánh là một trong những kỹ năng cơ bản nhưng cực kỳ quan trọng. Trong ngôn ngữ lập trình Ruby, cấu trúc if else là một trong những công cụ mạnh mẽ giúp bạn quyết định luồng đi của chương trình dựa trên những điều kiện cụ thể.

Cấu trúc cơ bản của if else

Cấu trúc rẽ nhánh if else trong Ruby rất dễ hiểu và được thiết kế để làm cho mã nguồn của bạn trở nên rõ ràng và dễ đọc. Dưới đây là ví dụ cơ bản về cách sử dụng:

if điều_kiện
  # Thực hiện hành động nếu điều kiện là true
else
  # Thực hiện hành động nếu điều kiện là false
end

Ví dụ cụ thể, nếu bạn muốn kiểm tra một biến số age để xem người dùng có đủ tuổi để bỏ phiếu hay không, bạn có thể viết như sau:

age = 18

if age >= 18
  puts "Bạn đủ tuổi để bỏ phiếu."
else
  puts "Bạn chưa đủ tuổi để bỏ phiếu."
end

Nếu giá trị của age lớn hơn hoặc bằng 18, thông báo "Bạn đủ tuổi để bỏ phiếu." sẽ được in ra. Ngược lại, nó sẽ hiển thị "Bạn chưa đủ tuổi để bỏ phiếu."

Sử dụng else if

Đôi khi bạn cần kiểm tra nhiều điều kiện khác nhau. Trong trường hợp này, bạn có thể sử dụng từ khóa elsif để thêm nhiều điều kiện vào trong cấu trúc rẽ nhánh của mình:

if điều_kiện_1
  # Thực hiện hành động nếu điều_kiện_1 là true
elsif điều_kiện_2
  # Thực hiện hành động nếu điều_kiện_2 là true
else
  # Thực hiện hành động nếu cả điều_kiện_1 và điều_kiện_2 đều là false
end

Ví dụ về cách dùng elsif:

temperature = 30

if temperature > 30
  puts "Thời tiết nóng."
elsif temperature > 20
  puts "Thời tiết ấm áp."
else
  puts "Thời tiết lạnh."
end

Trong ví dụ trên, nếu temperature lớn hơn 30, kết quả sẽ là "Thời tiết nóng." Ngược lại, nếu nó lớn hơn 20, nhưng không lớn hơn 30, kết quả sẽ là "Thời tiết ấm áp." Nếu không thỏa mãn cả hai điều kiện trên, kết quả sẽ là "Thời tiết lạnh."

Cấu trúc if else gọn hơn

Ruby hỗ trợ một cách ngắn gọn hơn để viết cấu trúc if else thông qua từ khóa unless, dùng khi bạn muốn thực hiện một hành động nếu một điều kiện là false:

unless điều_kiện
  # Thực hiện hành động nếu điều kiện là false
end

Ví dụ:

age = 16

unless age >= 18
  puts "Bạn chưa đủ tuổi để bỏ phiếu."
end

Trong ví dụ này, nếu age nhỏ hơn 18, thông báo "Bạn chưa đủ tuổi để bỏ phiếu." sẽ được hiển thị.

Toán tử tam giác

Một cách khác để viết điều kiện ngắn gọn hơn là sử dụng toán tử tam giác (? :). Ví dụ:

age = 20
puts age >= 18 ? "Bạn đủ tuổi để bỏ phiếu." : "Bạn chưa đủ tuổi để bỏ phiếu."

Toán tử này giúp bạn viết gọn cấu trúc if else trên một dòng duy nhất.

Kết luận

Việc hiểu và sử dụng thành thạo các điều kiện rẽ nhánh trong Ruby là một kỹ năng quan trọng giúp bạn xây dựng các ứng dụng phức tạp và quyền kiểm soát dòng chảy của chương trình. Hãy chắc chắn rằng bạn thực hành thường xuyên để nâng cao kỹ năng lập trình của mình và tận dụng tối đa sức mạnh của Ruby.