Trong C++, vòng lặp do...while
là một trong những cấu trúc điều khiển lặp mạnh mẽ và hữu dụng để xây dựng các chương trình lặp lại một khối lệnh nhất định cho đến khi một điều kiện nào đó không còn đúng. Đây là một loại vòng lặp kiểm tra điều kiện sau khi thực thi khối lệnh, tức là khối lệnh bên trong vòng lặp sẽ được thực hiện ít nhất một lần ngay cả khi điều kiện ngay từ đầu đã là sai.
Cấu trúc của vòng lặp
Cấu trúc chung của vòng lặp do...while
trong C++ như sau:
do {
// Khối lệnh cần thực thi
} while (điều kiện);
Trong đó:
do
bắt đầu vòng lặp và khối lệnh đặt trong dấu ngoặc nhọn{}
sẽ được thực thi ít nhất một lần.while (điều kiện);
là phần kiểm tra điều kiện nằm ở cuối vòng lặp. Vòng lặp tiếp tục lặp lại khối lệnh nếu điều kiện này là đúng (true). Nếu điều kiện là sai (false), chương trình sẽ thoát khỏi vòng lặp và tiếp tục thực thi các lệnh phía sau.
Ví dụ minh họa
Hãy cùng xem qua một ví dụ cụ thể để hiểu rõ hơn về cách hoạt động của vòng lặp do...while
:
#include <iostream>
using namespace std;
int main() {
int i = 1;
do {
cout << "Giá trị của i là: " << i << endl;
i++;
} while (i <= 5);
return 0;
}
Trong ví dụ này:
- Biến
i
ban đầu được khởi tạo với giá trị1
. - Khối lệnh trong
do
sẽ in giá trị củai
ra màn hình và sau đó tăngi
lên 1. - Điều kiện
i <= 5
được kiểm tra sau mỗi lần thực thi khối lệnh. Nếu điều kiện đúng, vòng lặp sẽ tiếp tục; nếu sai, vòng lặp kết thúc.
Khi nào nên sử dụng vòng lặp do...while
Vòng lặp do...while
rất hữu ích khi bạn cần đảm bảo khối lệnh được thực hiện ít nhất một lần, chẳng hạn như:
- Khi cần yêu cầu người dùng nhập dữ liệu ít nhất một lần và chỉ tiếp tục lặp nếu đầu vào không hợp lệ.
- Khi cần thực hiện một loạt các phép tính hoặc thao tác mà kết quả của lần thực thi đầu tiên sẽ ảnh hưởng đến điều kiện kiểm tra để tiếp tục vòng lặp.
So sánh với các vòng lặp khác
Vòng lặp do...while
khác với vòng lặp while
và for
ở điểm nó thực hiện kiểm tra điều kiện sau khi đã thực thi khối lệnh. Điều này tạo ra sự khác biệt quan trọng:
- Vòng lặp
while
vàfor
có thể không bao giờ thực thi khối lệnh nếu điều kiện ban đầu không thỏa mãn. - Vòng lặp
do...while
luôn đảm bảo khối lệnh được thực thi ít nhất một lần.
Kết luận
Vòng lặp do...while
trong C++ là một công cụ cực kỳ hữu ích và linh hoạt cho các lập trình viên, giúp họ xây dựng các chương trình cần lặp lại một khối lệnh ít nhất một lần trước khi kiểm tra điều kiện. Hiểu rõ và sử dụng đúng cấu trúc này sẽ giúp bạn tối ưu hóa và quản lý luồng công việc trong lập trình một cách hiệu quả hơn.
Comments